“Giờ chẳng còn ai gọi em là thần đồng!”
Đơn giản, vì Nam đã khiến người ta dần quên đi cái danh xưng ấy, mà nhìn em như một cậu học sinh nhỏ tuổi với bản lĩnh hiếm có và luôn biết trau dồi để phát triển năng lực của chính bản thân. Ngay cả với cậu bé cách tôi nửa vòng trái đất này, thì cậu cũng "không nghĩ mình là thần đồng, nên chẳng bị áp lực phải giữ nó".
Khi làm bảng Profile cho Nam, tôi có cảm giác dường như kể mãi mà vẫn chưa thấy hết. Vì cứ mỗi một năm, những thành tích của em lại kéo dài thêm ít gạch đầu dòng.
Cũng trong chừng ấy thời gian, từng bước một, bằng tài năng và nỗ lực của chính mình, Nam khiến người ta quên dần cái danh thần đồng từ cách đây 6, 7 năm, mà thật sự phải khâm phục và ngưỡng mộ em - như một cậu học sinh tài giỏi, đầy bản lĩnh. Tài không đợi tuổi. Nam mới chỉ 14 tuổi và với những điều tuyệt vời em đang làm được, Nam cứ tự nhiên mà truyền đi cái cảm hứng tin tưởng và hi vọng về một thế hệ mới cho đất nước.
Nam đang học tại Mỹ, thời gian ở trên trường nhiều và lệch nhau, nên chúng tôi chỉ có thể trao đổi phỏng vấn qua lại bằng email. Nhưng ngay cả cái cách em trình bày trong email và trả lời đầy chững chạc, tự tin nhưng lễ phép, cũng khiến tôi vô cùng ấn tượng.
"Em chưa bao giờ nghĩ mình là thần đồng, nên em không phải tìm cách giữ nó"
Với những thứ Đỗ Nhật Nam đã làm được từ khi còn rất nhỏ, danh xưng “thần đồng” chắc chắn không phải là một cụm từ “nói quá” khi nhắc đến em. Một cậu nhóc 14 tuổi nhưng đã sớm được người ta tung hô và nhận về không biết bao nhiêu là lời khen tặng, nhiều người đã lo ngại rằng Nam đang mang trên mình một áp lực cực kì lớn từ chính những gì người ta nói về em. Nhưng không, Nam vẫn ý thức được những thứ mình làm, vẫn lo học, vẫn hồn nhiên và trong sáng như bạn bè cùng độ tuổi. Thứ lớn nhất Nam có được trước tuổi mà những người tiếp xúc với em dễ dàng nhận ra đó chính là bản lĩnh.
“Em chưa bao giờ nghĩ mình là thần đồng nên không thấy áp lực gì (cười). Chỉ khi em xem mình là thần đồng thực sự, em mới phải nghĩ cách để giữ vững danh hiệu đó thôi. Em vẫn nghĩ là mọi người ưu ái cho những nỗ lực của bản thân em thôi ạ. Em thích cách mẹ vẫn gọi em là “Nam na”. Vì em tròn như một quả na, nhiều “mắt” để sẵn sàng mở to học hỏi. Và tất nhiên, na là thứ quả được nhiều người rất thích, mẹ em bảo thế!”
Rất dễ thương, đúng không! Khi đọc đến đoạn này trong email Nam gửi, tôi đã tưởng tượng hẳn là cậu bé đang gõ những dòng chữ đáng yêu này với khuôn mặt rạng rỡ, điệu cười híp mí và mơ màng nghĩ về mẹ, nghĩ về những khoảnh khắc được mẹ gọi là "Nam na". Bỗng dưng, tôi muốn gạt ngay từ thần đồng sang một bên để nói về một cậu bé "Nam na" - 14 tuổi - đam mê học hỏi, và yêu gia đình. Chỉ thế thôi!
Nếu từng theo dõi những chương trình truyền hình dành cho thiếu nhi trên ti vi, tôi chắc chắn bạn không thể không biết đến Nhật Nam. Em làm MC cho chương trình "Chúc bé ngủ ngon" một thời gian rất dài. Rồi Nam viết sách, Nam tham dự những cuộc thi hùng biện. Và cả những sự việc bất ngờ ập đến, khiến cộng đồng mạng dậy sóng năm nào. Nhật Nam, có một giai đoạn, đã trở thành cái tên rất được quan tâm, tích cực có. Và cả những ý kiến trái chiều cũng có.
Nổi tiếng, bằng cách này hay cách khác, đều sẽ khiến bản thân người đó mệt mỏi. Người lớn đôi khi còn chẳng thể chịu nổi áp lực, nữa là một đứa bé mới hơn 10 tuổi. Nhật Nam khi đó, nổi tiếng, theo cách mà chẳng ai mong muốn. Cuộc sống vốn dĩ bình yên của em và gia đình đã có lúc bị xáo trộn. Tôi trộm nghĩ, không biết có bao giờ Nam muốn một cuộc sống như những bạn bè bằng tuổi? Thế nhưng, Nam vẫn khiêm tốn và chưa bao giờ nhận mình nổi tiếng. Nam nói: "Em không thấy gặp rắc rối gì cả vì em hiểu quy luật vận động của cuộc sống. Mình không thể ngồi một chỗ để mong muốn cả trăm người sẽ nghĩ về mình y như nhau. Vậy nên em thấy mọi điều cũng đơn giản. Nếu quay lại, em chắc sẽ vẫn đi lại con đường này, bởi đó là sự kết hợp giữa học hành, các hoạt động xã hội, là cách để em đến gần hơn với trái tim mọi người. Cuộc sống của em vẫn luôn bình yên, sự bình yên nội tại”.
“Em chưa cảm thấy có chiến thắng nào đủ để cho mình ngủ quên”
Giữa năm 2014, Nhật Nam xa bố mẹ, lên đường du học Mỹ. Cuộc sống ở Mỹ tuy có nhiều khác biệt nhưng em đã không gặp khó khăn gì khi hòa nhập vì mọi người đều vui vẻ, cởi mở. Hàng ngày em được cô chú chủ nhà chở đi học, về nhà thì học bài, sinh hoạt như bất kì một học sinh nào khi đang ở độ tuổi đến trường. Nam cũng bắt đầu apply vào một số trường phổ thông và đạt kết quả khá hài lòng. Nhưng “thành tích” lớn nhất mà Nam đạt được trong năm nay, có lẽ là em đã tự tin để có thể xa vòng tay bao bọc của bố mẹ mà không hề lo lắng.
Gọi Nhật Nam là “cậu bé của những thành tích” có lẽ cũng chẳng hề quá lời khi cứ thỉnh thoảng mọi người lại nghe được Đỗ Nhật Nam đã đạt giải nọ, giải kia. Năm 2014, Nam có tham gia phát biểu tại Hội nghị khoa học TED và Hội nghị nha khoa quốc tế tại Ấn Độ. "Em có đạt thêm giải nhất trong cuộc thi thuyết trình dành cho học sinh phổ thông của thành phố. Ngoài ra em còn thi lại một số kì thi chuẩn quốc tế và đạt số điểm như mong muốn ạ".
Đọc câu trả lời của Nam, tôi cảm thấy, có vẻ như Nam không muốn nhắc quá nhiều đến thành tích của mình, mỗi thành tích em chỉ nói chung chung chứ không hề đề cập cụ thể. Tôi lại càng khâm phục em về tính cách khiêm nhường đáng quý đó.
Còn về công việc hiện tại của em là Tổng biên tập của tạp chí Creative Melange, em đang tham gia xây dựng để chuẩn bị cho sự ra mắt của số báo đầu tiên. "Em cũng đang nóng lòng chờ đến ngày đó để xem phản ứng của mọi người đây ạ" - Nam vui vẻ chia sẻ. Càng nghe Nam kể, tôi càng cảm thấy, từ "khâm phục" là chưa đủ để nói lên suy nghĩ của tôi về cậu bé. 14 tuổi, và là chủ nhân của chuỗi thành tích đáng nể, Nam đã khiến người ta phải ngưỡng mộ về em.
Thành tích vượt trội và sự tài giỏi của Nam là điều ai cũng phải công nhận. Tôi hỏi: "Đã có phút giây nào em cảm thấy hài lòng và ngủ quên trên chiến thắng chưa?". Nam trả lời, khiêm nhường: "Có một số việc đạt được em rất hài lòng nhưng cũng có việc thì chưa. Em chưa cảm thấy có chiến thắng nào đủ để cho mình có thể “ngủ quên” được ạ”.
“Đừng chờ đợi sự đầy đủ nếu mình không cố gắng”
Trong khi những cô bé, cậu bé bằng tuổi mình đang được sống cạnh gia đình, mọi việc luôn có người lớn ở bên và lo lắng cho mọi thứ thì Nam đã bắt đầu cuộc sống xa nhà tại nước Mỹ xa xôi.“Em thấy “thiếu” những vòng ôm của bố mẹ, “thiếu” những bữa cơm gia đình sum họp. Nhưng em hiểu, không có thành công nào đến với mình một cách dễ dàng. Đừng đợi sự đầy đủ nếu mình không cố gắng”.
Nam kể về gia đình bằng giọng háo hức và thân thương khó tả, những lúc thế này em thực sự là một cậu bé Đỗ Nhật Nam, 14 tuổi, hồn nhiên và đáng yêu chẳng kém một đứa trẻ nào. “Nếu chị mà đọc được những tin nhắn của em với mẹ thì chị sẽ bật cười vì sự dễ thương đấy ạ. Mẹ em kể với em mọi chuyện ở nhà, nhờ em cho lời khuyên. Có khi mẹ chụp ảnh bằng camera 360 xong cũng gửi cho em, hỏi xem có nên đăng trên FB không vì sợ mọi người choáng váng vì… xinh quá. Rồi kể cho em nghe chuyện mẹ nhầm lẫn, mẹ hay quên, mẹ hấp tấp… nói tóm lại tất cả mọi chuyện. Những chuyện con con ấy khiến em và bố mẹ không hề có khoảng cách gì”.
Nghe Nam kể chuyện gia đình, tự dưng tôi cảm thấy sao mà đáng yêu, mà thân thương đến thế. Người ta cứ sợ em không có tuổi thơ ư? Tuổi thơ của em là đây chứ đâu. Là những tình cảm gia đình trân quý thế này chứ có xa xôi gì đâu. Nơi mà bố mẹ con yêu thương nhau, hiểu nhau, chia sẻ vui buồn và chẳng còn khoảng cách. Có lẽ may mắn lớn nhất của Nam là có được cho mình một gia đình cực kì tình cảm và tuyệt vời khi bố mẹ tâm lý luôn xem Nam là bạn.
“Bố mẹ em cho phép em được làm những gì mình thích và nhìn những sai lầm của em bằng sự cảm thông, chia sẻ. Bố mẹ em cũng cho em những lời khuyên ý nghĩa và luôn động viên em vượt qua khó khăn. em dễ dàng thổ lộ những dự định cả những sai lầm của em, những điều em băn khoăn, những điều em mong muốn được làm. Tất cả mọi kế hoạch của em, bố mẹ không bao giờ can thiệp theo kiểu: Con không làm được, mạo hiểm lắm. Mà luôn lắng nghe và cho em lời khuyên. Vì thế tuy xa mà em luôn cảm thấy được tình yêu thương của bố mẹ truyền trao cho mình. Nó luôn ngập tràn trong em khiến em không cảm thấy buồn hay cô đơn”.
Tự nhận mình là người cầu tiến, lạc quan nhưng lại vụng về và hấp tấp, Nam đang ấp ủ trong mình rất nhiều dự định và đang rất cố gắng để đạt được những thứ mình đã đề ra. “Bên cạnh việc học, hiện tại em đang tự làm một số dự án dành cho người khuyết tật nhưng em vẫn đang muốn giữ “bí mật”về chúng. Dự định gần nhất là em sẽ thực hiện thành công sản phẩm của dự án mà em đang làm. Và xa hơn là em sẽ được trở thành sinh viên của đại học Stanford - ngôi trường mà em mơ ước”.
Nhật Nam đã đúng! Giờ thì tôi sẽ không gọi em là thần đồng nữa, bởi vì em đã thực sự vượt qua cái bóng của một thần đồng. Chắc chắn trong tương lai, em sẽ còn làm được nhiều hơn và đi xa hơn thế nữa. Và quan trọng hơn cả, với bản lĩnh hiếm có, tôi tin, rồi Nam sẽ thành công, bằng chính tài năng, khát vọng, sự cố gắng của chính mình trên con đường đã chọn.